Aydın ve Muğla il sınırları içinde bulunan Latmos (Beşparmak) Dağları’yla ilgili, Aydın Milletvekili Ömer Özmen tarafından yapılan açıklamadan sonra, bölgeye duyarlı birçok sivil toplum örgütü bizi aradı.Sayın Özmen’in; Bafa gölü ve çevresi ile Beşparmak Dağları ve çevresinde kalan Latmos Bölgesi 2863 sayılı Kanun kapsamında Kültür ve Turizm Bakanlığınca koruma altına alındığı, tescilli alanlarda muhtemel herhangi bir kültür varlığı tahribatı, taş ocağı çalışması ve maden sahası çalışmasının söz konusu olamayacağı belirtilmektedir.
Bu doğrudur. Genelde de 2863 Sayılı Kanun kapsamında, kültür varlıklarının bulunduğu alanlar uzmanlar tarafından incelenerek, yeterli veri sağlandıktan sonra kurulda onaylanarak resmi gazete de yayınlanır.
Latmos Dağları’nda da bu konuda iyi çalışan Aydın Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından 2011 yılından bu yana özverili bir şekilde tescil çalışmaları devam ettirilmektedir.
Her ne kadar bu eserlerin bulunduğu alanlar tescil edilse de Latmos için bütüncül bir koruma değildir. Sadece eserlerin bulunduğu alanlar noktasal bazda korunmakta ve bu alanlarda maden faaliyetleri yapılmamaktadır.
Fakat Latmos’un tescil edilmeyen alanları koruma altında olmadığından, maden ocakları tarafından delik deşik edilmektedir.
Sayın Özmen’in açıklaması vatandaşlar tarafından Latmos korumaya alındı gibi algılanmaktadır.
Latmos’un bütüncül olarak korunabilmesi için KVKK’nun yapmış olduğu tescil çalışmaları da yeterli değildir.
Bütüncül koruma; Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü tarafından Doğal Sit ya da Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından Milli Park statüsü verilerek yapılabilir.
Her ikisinde de maden faaliyetleri yapılamaz. Özellikle Latmos’un belli bir bölgesi Bafa Gölü Tabiat Parkı’yla birleştirilerek, Bafa Gölü-Beşparmak Dağları Milli Parkı çalışmaları halen devam ettirilmekte ancak bir türlü sonuçlandırılamamaktadır.
Büyük bir hızla yayılış gösteren maden ocakları, ortasında ya da çevresinde noktasal olarak bulunan tescilli alanların haricindeki tüm alanları bembeyaz bir çöle dönüştürmeye devam edecektir.
KVKKurulu tescil çalışmalarını zaten sürdürmektedir. Sayın Özmen asıl Milli Parkla ilgili konu üzerine yoğunlaşıp, bu konuda katkı yapabilirse Latmos’un bütüncül bir şekilde korunmasına yardımcı olabilir. İşte o zaman Latmos korundu diyebiliriz.
EKODOSD/KUŞADASI