Antik Dönem’den bu yana birçok uygarlıkların gelip geçtiği Kuşadası’nda, tüm bu
medeniyetlerle birlikte yaşayıp tarihe tanıklık eden zeytin ağaçlarını araştırıyoruz.
Asırlardır bu coğrafyada yaşayan insanlara ürün veren ve günümüzde de ürün
vermeye devam eden Anadolu’nun bu kutsal ağaçlarının izlerini sürüyoruz.
Bir dönemde yüz binlercesi kesilerek yerine daha çok para getiren binaların dikildiği
bu coğrafyada, bugüne kadar tespit ettiğimiz 1000 yaşın üstündeki 5. Zeytin ağacını
da bulduk.
Kuşadası Başkemer mevkiinde bulunan zeytin ağacının gövde çevresi 7 mt. Olup, 12 mt. Yüksekliğindedir.
Yaprakları iki farklı renkte olan zeytin ağacının 3 büyük daldan oluştuğunu, 2 dalın
delice zeytin ve 1 dalında en az 100 yıl önce aşı yapılarak gök zeytin verdiğini tespit ettik.
Kuşadası’nın en eski zeytin aşıcısı Dilaver DAYI, ağaca aşı yapılsın diye çağrıldığında
“ben bu ağaca testere vurmam, çünkü bu ağaç benim için tarihi bir eserdir” diyerek
duyarlılık örneği göstermiştir.
Kuşadası çok zengin doğal ve kültürel zenginliklere sahip bir coğrafyada yer almaktadır.
Önemli olan bu zenginliklerin farkına vararak, öncelikle onların korunmalarını sağlayıp,
tanıtımlarını yaparak, gelecek nesillere de ulaşmasını temin etmektir.
Ekonomisi turizme dayalı olan Kuşadası’nın, bünyesinde yer alan tüm değerlerini ortaya
çıkararak, koruma-kullanma dengesi gözetip, alternatif güzelliklerini tanıtması gerekir.
Kuşadası’nın gizli kalmış zenginlikleri olarak değerlendirdiğimiz bu anıtsal nitelikteki zeytin
ağaçlarının koruma altına alınması ve anıt ağaç statüsünde değerlendirilmesi için,
Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’na başvurduk.
MİTOLOJİDE ZEYTİN
Mitolojide, zeytin ağacının, bilgeliğin Tanrıçası Athena ile Denizler tanrısı Posedion
arasında çıkan bir tartışma sonucu yaratıldığı söylenir. Anlaşmazlığa düşen Tanrıça
Athena ile Tanrı Posedion Tanrılar tanrısı Zeus’a başvururlar. Zeus, her ikisinin de
insanlık için bir hediye yapmasını ve seçimi insanlara bırakmalarını söyler. İnsanlık için
en yararlı hediyeyi yapan, haklı bulunacaktır. Denizler Tanrısı Poseidon 3 çatallı
mızrağını bir kayalığa dokundurur ve birdenbire bir kaynak suyu belirir ama su tuzludur
ve içilecek gibi değildir. Bilgelik Tanrıçası Athena ise eğimli bir yamaçta yeryüzüne dokunur
ve oradan bir fidan çıkar. Hızla büyür, her türlü soğuğa, kuraklığa, çetin koşullara dayanır
ve hiç ölmez. İnsanlar Athena’nın zeytin ağacının daha yararlı olduğuna karar verir ve
Athena yarattığı zeytin ağacı ile Poseidon’u alt eder. Bu yüzden mitolojide zeytin ağacı,
Tanrıça Athena’nın armağanı olarak bilinir.