Türkiye’de Anadolu’nun batısında yayılış gösteren, çana benzemesi nedeniyle Çan Çiçeği “(Campanula tomentosa Lam.) olarak adlandırılan endemik bitki, Aydın Kuşadası Körfezi çevresinde, Dilek Yarımadası-Büyük Menderes Deltası Milli Parkı ve Kuşadası Değirmendere’de yayılış göstermektedir. Mayıs ayında ilk çiçeklerini açan Çan çiçekleri, iki veya çok yıllık otsu bir bitkidir.
Ahmetbeyli ve Değirmendere’deki yayılış alanları korunmasız durumda olduğundan, Çan Çiçeklerini görmek ve fotoğraflamak isteyenler, Milli Parkın güney ve kuzey kıyılarındaki koruma altında bulunan alanları ziyaret edebilir.
Çan Çiçeklerine hiç zarar verilmeden görülebilecek en güzel alan Milli Park sınırları içindeki eski adı Domatia olan yeşillikler içindeki Eskidoğanbey Köyüdür.
Eskidoğanbey’in taş evlerinin üzeri doğal Çan Çiçekleriyle doludur. Çan Çiçeklerinin otantik evlerle muhteşem bir peyzaj oluşturduğu görülmektedir.
Burada yaşayanların en büyük şansı, Türkiye’nin en önemli bitki alanlarından birinde oturuyor olmalarıdır. Koruma-Kullanma dengesi gözetildiğinde doğal bitki örtüsünün oldukça iyi korunduğunun en iyi örneklerinden biri Eskidoğanbey köyüdür.
Eskidoğanbey’in dere yatakları, Doğanbey-Karina arasındaki toprak falezler, Mayıs ayıyla birlikte Çan Çiçeklerinin harika mor renkleriyle görsel bir şölen sunmaktadır.
Büyük Menderes Havzası’nın en önemli antik kentlerinden biri olan Priene sadece tarihin gizli sırlarını değil, aynı zamanda endemik bir tür olan Çan Çiçeklerini de şehir surlarının duvarlarında sakladığı görülmektedir.
Tarihle doğanın bütünleştiği Priene’de harika bir uyum gösteren Çan Çiçekleri, korunan alan statüsündeki Milli Parkta ve arkeolojik sit olan Priene’de bugüne kadar kendilerini korudukları görülmektedir.
Kuşadası Değirmendere’deki Çan Çiçeklerinin yayılış alanı pek fazla bilinmeyen coğrafik bir bölgede olması nedeniyle doğal koruma altındadır.
“ne güzel renkleri bu çiçeklerin” diye, pek çok insanın koparıp götürdüğü Ahmetbeyli yolundaki Çan Çiçekleri en korunmasız bölgededir. Çan çiçekleri doğadan toplanmamalı, sürdürülebilir amaçla kültüre alınıp üretilerek kullanımı yaygınlaştırılmalıdır.
Endemik bir tür olan Çan Çiçeğinin yaşam alanlarının mutlaka korunması gerekmektedir. Yayılış alanı çok dar olan Çan Çiçeği, Dünya Doğayı Koruma Birliği’nin (IUCN) kırmızı liste kategorilerine göre tanımlanmış Türkiye genelinde bölgesel düzeyde “Hassas” (VU) tür olarak yer alan otsu bir bitkidir. Bir taksonun bu gruba konmuş olması doğada bu tür taksonlar için koşulların uygun hale getirilmemesi ya da mevcut yaşam alanlarının korunmaması durumunda çok yakın gelecekte nesli tehlike altına girebileceği ve nesli yok olmuş türlere yaklaşmış olacağını belirtir. Kuşadası gibi önemli bir turizm kentinde olması yabancı botanik tutkunları için bir şanstır.