Kuşadası Ekosistemi Koruma ve Doğa Sevenler Derneği (EKODOSD) ile Adnan Menderes Üniversitesi (ADÜ) Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü işbirliği ile "Beşparmak Dağları'nın (Latmos) Ekoturizm Potansiyelinin belirlenmesi" projesinin başarıyla sonuçlanabilmesi yönünde büyük önemi olan arazi analizlerinin ilki, Latmos’un otantik köylerinden biri olan Koçarlı’ya bağlı Bağarcık Mahallesinde gerçekleştirilmiştir.

EKODOSD'un kılavuzluğunda gerçekleştirilen arazi çalışmasına, Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü’nden Doç. Dr. Çiğdem KILIÇASLAN ve Yrd. Doç. Dr. Tendü Hilal GÖKTUĞ katılmıştır. Bağarcık Mahallesi ve çevresinin doğal ve kültürel kaynak değerleri ile yerleşimdeki altyapı ve üstyapı tesis yeterliliği yerinde incelendi. Arazi gezisi sonrasında, ekoturizmin ölçütlerinin çeşitli boyutlarda analiz edilmesine yönelik olarak hazırlanan arazi gözlem formları EKODOSD ve ADÜ öğretim üyelerinden oluşan uzman ekip tarafından doldurulmuştur. Neolitik Dönem’den, Osmanlı Dönemi’ne kadar geçen süreç içinde yaşayan kültürlerden günümüze kadar ulaşan insanlık mirasları olan buluntularda incelemeler yapıldı.




Olağanüstü güzellikteki doğal peyzaj, fıstık çamlarının gnays kayalarla uyumu ve harika manzaralar yerinde incelendi. İlk gelenlerin görünce büyülendikleri benzersiz kaya şekilleri içinde, insana adeta arkasından dinozorlar çıkacakmış hissi uyandıran coğrafyadan, uzman ekipte çok etkilendi. “Burası Latmos gezegeni” diyen köylülere hak veren uzman ekipteki hocalar  “insan kendini burada gerçekten farklı bir gezegendeymiş gibi hissediyor, büyüleniyor” dedi. Başka yerde pek görülmeyen Latmos’un ilginç kaya oluşumları incelendi. Türkiye’de jeopark olabilecek ender alanlardan biri olan Latmos’un kayaçları, jeoturizm için büyük zenginlik oluşturduğu görüldü.



Antik dönemden kalan bulgular yerinde incelendi, kayalara oyulan binlerce yıllık merdivenlerde yüründü, bu vahşi tabiat içinde yaşayan dönemin insanlarının doğaya uyumlu yaşamları merak edildi. Burada yaşayıp, burada ölen insanlara ait kaya mezarları incelendi ve antik dönem kentlerini birbirine bağlayan döşeme yollardan yürümenin keyfi yaşandı. EKODOSD Onursal üyesi olan Dr. Anneliese PESCHLOW’un tespit ettiği ve tüm dünyaya tanıtmaya çalıştığı 8000 yıllık Tarih Öncesi Kaya Resimleri incelendi. Her bir yanının muhteşem güzellikler ve önemli özelliklerle dolu Latmos’un, doğal ve kültürel kaynak değerlerinin korunması ve koruma-kullanma dengesi çerçevesinde ekoturizme kazandırılması için, ADÜ Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü’nün yürüttüğü bu proje çok önemlidir.





Latmos’taki arazi çalışmaları bitiminde, ekoturizmin ölçütlerinin çeşitli boyutlarda analiz edilmesine ve gelecekte koruma statüsünün getirilmesiyle birlikte yapılacak faaliyet ve düzenlemelere önemli veri sağlayacaktır. Latmos’un Aydın ve Muğla il sınırları içindeki tüm zenginlikleri ve çevresindeki yerleşimleri proje kapsamında çalışılarak, araştırmaları yapılacaktır. Son iki yıldır, Aydın Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, Aydın Arkeoloji Müzesi, Milet Müzesi, Orman ve Su İşleri Bakanlığı 4. Bölge Müdürlüğü ve Aydın Şube Müdürlüğü, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Aydın ve Denizli İl Müdürlükleri tarafından, Latmos’un korunma altına alınması için gerekli çalışmalar ve tescil işlemleri devam ettirilmektedir.



EKODOSD, WWF-Türkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı), Dr. Anneliese PESCHLOW ve Meandros Platformu tarafından, Latmos’un Milli Park kapsamına alınması için müracaatları yapılmıştır. Söke Belediyesi tarafından da Türkiye Jeolojik Miras Alanı olarak önerilmiştir. Üniversitenin bu projesi de tüm yapılan çalışmalara büyük destek sağlayacaktır. Latmos’un benzersiz kaya oluşumları, kültürel mirasları ve harika doğasının geri dönülmez biçimde tahrip olmaması için, Kamu kurumları, üniversite ve sivil toplum örgütlerinin işbirliğiyle büyük duyarlılık ve özverileriyle yaptıkları bu çalışmaların hızlandırılması gerekmektedir. Bu çalışmalardan çıkacak olumlu sonuçların, bu kutsal dağın korunmasına, tüm dünyaya tanıtılmasına, özellikle yöre insanlarının ekonomik ve sosyal anlamda gelişmesine büyük katkısı olacaktır.