T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma Milli Parklar Genel Müdürlüğü ve İzmir Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Tabiat Tarihi Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin protokolleri ve üniversite – EKODOSD protokolleriyle Aşağı Büyük Menderes Havzası’ndaki leylek yavrularına bugün halkalama çalışmaları yapılmıştır.
Aydın İlinin Söke İlçesine bağlı, günümüzde mahalle haline gelen eski köylerinde devam eden halkalama çalışmaları Prof. Dr. Mehmet SIKI’nın yürütücülüğünde, Ornitolog Dr. Ortaç ONMUŞ, Ömer Döndüren ve EKODOSD üyeleri Bahattin SÜRÜCÜ, Leyla TOKMAK, Selçuk İNANÇ, Bilgin ÇETİNKAPLAN, Abdullah KAVAK ve Söke AYDEM görevlileri katılmıştır.
Leyleklerin ağırlıkları, gaga boyları, Tarsus(kanat) uzunlukları ölçülerek kayıt altına alınmış ve cinsiyet tayini ve bilimsel araştırmalarda kullanılmak üzere her yavrudan tüy örnekleri alınmıştır.
Üzerinde 4 harften oluşan harf kombinasyonları bulunan, uzaktan da okunabilen Mavi-Beyaz PVC plastik halkalar, yavru leyleklerin sağ bacaklarına takıldıktan sonra tekrar yuvalarına geri bırakılmıştır.
Yapılan bu çalışmaların köyde yaşayan yöre insanlarının ilgisini çektiği ve farkındalık yarattığı görülmektedir. Büyük bir duyarlılıkla leylekler yaralandıklarında veya başlarına olumsuz bir durum geldiğinde hemen haber vermekte ve gelişmeleri de takip etmektedirler.
Doğaya atılan saman ipi, naylon ve plastik atıkların leylekler tarafından yuvaya getirdiği görülmektedir. Yuvadaki bu atıklar nedeniyle birçok yavru sakatlanmakta ve yaşamını yitirmektedir. Yapılan bilinçlendirme çalışmalarıyla bu yıl daha az vaka görülmüştür. Leylek yavrularının bacaklarında meydana gelen küçük yaralara gerekli müdahaleler yapılmıştır. Atıklarla ilgili bilinçlendirme çalışmaları bu yıl da devam ettirilecektir.
Söke AYDEM kuruluşu yapay leylek platformları yanı sıra, her yıl olduğu gibi bu yıl da sepetli vinç ve personel desteğiyle halkalama çalışmalarına katkıda bulunmuştur.
Yuvada susuz kalan yavrulara halkalama sırasında su verilmiştir.
Bilimsel olarak yapılan halkalama çalışmaları sayesinde leyleklerin Afrika’dan dönüp-dönmedikleri, aynı alana mı yoksa farklı alanlara mı gittikleri, kaç yıl yaşadıkları, beslenme alanlarındaki değişimler belirlenebilecektir.
Son 2 yıldır yapılan izlemelerle halkalan leyleklerin tekrar bölgeye geldikleri tespit edilmiş ve kayıt altına alınmıştır. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’ne, 4. Bölge Müdürlüğü’ne, Aydın Şube Müdürlüğü’ne, Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Tabiat Tarihi Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin değerli bilim adamlarına, Söke AYDEM kuruluşuna yapmış oldukları katkı nedeniyle teşekkür ederiz.
Leyleklerin ve diğer su kuşlarıyla birlikte birçok canlının doğal yaşam alanı olan sulak alanların korunması ve onların yaşamlarını tehdit eden çevre kirliğinin önüne geçilmesi için çalışmalar devam ettirilecektir.
Kamu kurumları, Üniversite ve sivil toplum örgütlerinin birlikte işbirliği halinde yapacakları bu çalışmalar, doğal hayatın geleceğini olumlu etkileyecektir.