Ülkemiz kıyılarında Dalyan’dan başlamak üzere genellikle Güney Ege ve Akdeniz kıyılarını üreme alanı olarak seçen Caretta caretta cinsi iribaş bir deniz kaplumbağası, Kuşadası kumsallarına ilk kez yuva yaparak yumurta bıraktı.
Duyarlı vatandaşların ihbarıyla ve çektikleri fotoğraflarla Caretta caretta’nın bu alana yumurta bıraktığı anlaşıldı.
Carettaların Güney Ege ve Akdeniz dışında ilk kez Kuşadası sahillerinde yuva yaptığı görüldü. Bu durumun bilim dünyasında da önemli gelişmelere yol açacağını tahmin ediyoruz.
Orman ve Su Bakanlığı Aydın Şube Müdürlüğü ve Dilek Yarımadası-Büyük Menderes Deltası Milli Park Müdürlüğü ve EKODOSD Derneği yetkilileri tarafından alanda bir inceleme yapıldı.
Carettanın yuva yaptığı yerin denize çok yakın olması nedeniyle, Pamukkale Üniversitesi’nden Dalyan DEKAMER (Deniz Kaplumbağaları Araştırma Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi) Müdürü Prof. Dr. Yakup KASKA’ya bilgi verildi ve Kuşadası’na davet edildi.
Birlikte yapılan inceleme sonrasında deniz suyunun gelebileceği noktalar tespit edildi. Carettanın yumurtalarının zarar görebileceğine karar verilerek, yuvada bulunan yumurtaların dalgaların ulaşamayacağı bir noktaya transferlerinin yapılması için kumdaki nem durumları kontrol edildi.
Prof. Dr. Yakup KASKA’nın önerisiyle en uygun alan seçildi.
Yumurtaların bulunduğu yuva Prof.Dr. Yakup KASKA tarafından büyük bir hassasiyetle itina gösterilerek
açıldı.
Anne Carettanın yuvaya bıraktığı şekilde yumurtalar tek tek, uygun olarak döndürmeden yumurta kolilerine çıkan kumlardan konularak üzerlerine bırakıldı.
Türkiye’de ilk kez bir Carettanın normal üreme alanlarının dışında yumurta yaptığı görülürken, aynı zamanda yuva transferi de yapıldı. Çıkarılan yumurtalar büyük bir dikkat ve kıpırdatmadan, diğer yuvaya taşındı.Yuvadan 81 yumurtanın çıktığı tespit edildi.
Yumurtaların çıkış sırasına göre, Prof.Dr. Yakup KASKA tarafından yumurtalar eski yuvanın ölçülerine göre yapılan yeni yuvayat ek tek yerleştirildi.
Yuvanın etrafı örgülü telle çevrilerek koruma altına alındı. Prof. Dr. Yakup KASKA” Kuşadası bölgesinde ilk kez Caretta yuvası tespit edildi. Bugüne kadar bu bölgede hiç Caretta yuvası tespit edilmemişti. Buradaki yuvanın yeri denize çok yakın olması nedeniyle, yumurtalar uygun şekilde, döndürmeden taşındı. Toplam 81 yumurtanın 4-5 adedinin döllenmemiş olduğu görüldü. Çiftleşen kaplumbağalar 15 gün sonra yumurta yapar ve bir dişi bir sezonda 3-5 yuva yapar. Bu nedenle bu kaplumbağa eğer tekrar bu kumsala gelirse, bu kumsala ait olup olmadığı anlaşılabilir.” Dedi.
Orman ve Su Bakanlığı Manisa 4. Bölge Müdürlüğü Şube Müdürü Mehmet UZUNER ve ekibi çalışmaların başından sonuna kadar alandan ayrılmadı.
Orman ve Su Bakanlığı Manisa 4. Bölge Müdürü Rahmi BAYRAK Carettanın Kuşadası sahiline yumurta bırakmasından sonra büyük duyarlılık göstererek, tüm ilgili kurumlarını koruma çalışmaları için Kuşadası’na göndermiştir. BAYRAK” Carettalar deniz ekosisteminin en önemli canlıları arasındadır. Kurum olarak bu konuda her türlü hassasiyeti gösteriyoruz. Kuşadası’nda ilk kez böyle bir durumla karşılaştık. Yavruların yumurtadan çıkışına kadar, korumaya ve takip etmeye devam edeceğiz.” Dedi.
Kuşadası Kaymakamı Mustafa ESEN “ Bir Caretta caretta’nın Kuşadası sahiline yumurta bırakmasına çok sevindik. Bu canlıların Kuşadası kıyı ekosistemi için çok büyük zenginlik olduğunu düşünüyorum. Temiz denizleri seven ve bu kıyılarda yumurta bırakan Caretta için, her türlü desteği veriyoruz. Vatandaşları da bu konuda duyarlılık göstermeleri konusunda çalışmalar yapacağız.” Dedi.
Kuşadası Belediye Başkanı M. Esat ALTUNGÜN “ Deniz Kaplumbağalarının korunması konusunda belediye olarak her türlü desteği veriyoruz. EKODOSD işbirliğiyle, Carettalarla ilgili bilgilendirme, tanıtım ve iletişim tabelalarını kısa zamanda 4 önemli noktaya dikeceğiz. “ dedi.
Bizler için en güzel olay, 3 gündür Dalyan’da yapılan Deniz kaplumbağaları Rehabilitasyon Çalıştay’ında, bu tür vakalarda neler yapılması gerektiği konusunda çalışmalar yapıldı, bilgiler verildi. Döndüğümüzde bu çalışmaların gerçeğini tatbiki olarak gerçekleştirdik. Orman ve Su Bakanlığı, Kaymakamlık, Yerel Yönetim, Üniversite, Sivil Toplum Kuruluşu ve yöredeki vatandaşların işbirliğiyle çok güzel bir çalışma gerçekleştirildi. Bunun sonucunu yine hep birlikte takip ederek, yöre insanlarını da bilgilendirip, duyarlılığa teşvik ederek, yumurtaların çıkmasını bekleyeceğiz. Bir gösteri merkezinden alınarak, rehabilite edilip denize bırakılan ve Kuşadası’nda bulunan Tom isimli Yunustan sonra, bir Caretta caretta’nın Kuşadası sahillerine yumurta bırakması tüm Kuşadası halkını sevince boğmuş ve kentte yaşayan insanları daha duyarlı hale getirmiştir.