Latincede küçük çan anlamına gelen Campanula’dan adını alan Tüylü Çan Çiçekleri(Campanula tomentosa lam.) endemik bir bitki türü olup, Dünyada sadece Kuşadası ve çevresinde yetişmektedir.

Çan çiçeklerinin en çok görüldüğü yer, Dilek Yarımadası-Büyük Menderes Deltası Milli Parkı’nın deltaya bakan güney kıyılarıdır.

Ülkemizde endemizm oranı en yüksek cinsler arasında yer alan Tüylü Çan Çiçekleri, iklim şartlarına göre Nisan ayının son günlerinde harika renkleriyle açmaya başlar. Çan çiçekleri yine kendisi gibi nadir bir tür olan Aydın Ölmez Çiçeği’yle (helicyrsum heywoodianum) birarada sadece milli parkın güneyinde görülebilir.

Çan çiçeklerinin en çok görüldüğü alanlardan birisi de, Otantik Rum köyü mimarisinin en güzel örneklerinin görüldüğü, döşeme taşlı sokaklarıyla Milli Park sınırları içinde yer alan Eskidoğanbey köyü’dür.




Eskidoğanbey Köyü evlerinin duvarlarında, yoldaki döşeme taşların arasında, köyün birçok yerinde Tüylü Çan Çiçeklerini görmek mümkündür.

Burada yaşayanlar bu çiçeklerin ne kadar önemli bir tür olduğunun bilinciyle, onları korudukları görülmektedir.

Panionion Birliği’ne bağlı Antik İon kentlerinden biri olan Priene’nin binlerce yıllık sur duvarlarında da, Tüylü Çan Çiçekleri görülebilir.



Kuşadası başta Milli Park olmak üzere önemli doğa alanlarına sahiptir. Kent içindeki Doğal Botanik Parkıyla birlikte, çevresinde de zengin bitki çeşitliliğinin olduğu görülmektedir.

Bakir halini günümüze kadar koruyabilen ender yerlerden birisi de, yeşilin her tonunun görüldüğü Kuşadası-Kirazlı arasında bulunan Değirmendere bölgesidir.

Yaptığımız araştırmalarda Değirmendere bölgesinde bu yıl ilk kez Tüylü Çan Çiçeklerini tespit ettik. Kuşadası’na 10 dk. Mesafedeki bir alanda bu önemli bitki türünün yetişmesini, kentin doğal kaynak türlerine ayrı bir zenginlik kattığını düşünüyoruz.




Tüylü Çan Çiçekleri, Dünya Doğayı Koruma Birliği’nin kırmızı listesinde “Hassas”(Vu) kategorisinde yer almaktadır. Nisan, Mayıs ve Haziran aylarında herkesin dikkatini çeken mor renkleriyle görenlerin hemen ilgisini çeker. Etkileyici görüntü ve renklere sahip olan Tüylü Çan Çiçeklerinin cazibesine kapılan bazı bilinçsiz kişiler, bu endemik çiçekleri koparmakta ya da sökerek götürmektedir. Yaptığımız araştırmalarda bazı çan çiçeklerinin ertesi yıl yerinde olmadıklarını görmekteyiz. Doğanın bu harika çiçeklerine gerekli duyarlılığın gösterilmesi, koruma bilincinin geliştirilmesi ve mutlaka tanıtılarak botanik turizmine kazandırılması gerekir.