Yaptığımız araştırmalarda Amaryllidaceae familyasına ait olan Pancratium maritimum cinsi doğal kum zambaklarını, Dilek Yarımadası-Büyük Menderes Deltası Milli Parkı ve Pamucak sahillerinde tespit etmiştik.
Yaptığımız araştırmalar sonucunda Milli Park içinde bulunan kum zambaklarının, korunan alan içinde olması nedeniyle risk altında olmadığı görülmüştür.
Ancak Pamucak sahilindeki kum zambakları, plajdaki faaliyetler nedeniyle yoğun insan baskısı altında bulunması, kumların taranması, sökülerek götürülmesi ve çevre kirliliği gibi etkenlerle tehlike altında olduğu tespit edilmiştir.
Sahilde tek bir bölgede yetişen 50’ye yakın kum zambağının, dikenli bitkilerin arasında olması nedeniyle bugüne kadar korunduğu görülmektedir.
Ancak insan faaliyetlerinin artmasıyla birlikte, denize girenlerin bilinçsizce açtıkları yollar, piknikçilerin çevreye attıkları çöplerin tırmıkla toplanması ve bilinçsiz bazı kişilerce zambakların sökülmesi gibi tehditlerle, kum zambaklarının geleceğinin tehlike altına girdiği görülmüştür.
Ülkemiz kıyılarında nadir olarak yetişen bu değerli bitkinin tahribat görmemesi için etrafının koruma bandıyla çevrilmesi, kum zambakları hakkında halkın bilinçlenmesi için uyarı ve bilgilendirme panolarının dikilmesi konusunda İzmir Valiliği’ne bir rapor ve fotoğrafları gösteren bir CD’yle başvurmuştuk.
İzmir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, İzmir İl Çevre ve Orman Müdürlüğü, Selçuk Kaymakamlığı, Selçuk Gıda Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü ve Selçuk Belediye Başkanlığı konuya ilgi göstererek; Kum zambağı bitkisinin korunma altına alınması nedeniyle, Kum zambağını tanıtan, ayrıca koruma altında olduğunu ve koparılıp taşımanın suç olduğunu belirten tanıtım ve uyarıcı levhaların hazırlanıp bitkinin bulunduğu Pamucak sahil alanlarına yerleştirileceği, bölgede yerleşik ve geçici olarak bulunan şahısların bilgilendirildiği, bitkinin gelişme ve çiçeklenme döneminde takibinin yapılarak daha geniş çaplı bilgilendirme çalışmalarının yapılacağı tarafımıza bildirilmiştir.
Konuya duyarlılık gösterip ilgilenen İzmir Valiliği, Selçuk Kaymakamlığı, Selçuk Belediye Başkanlığı ve diğer ilgili kurumlara teşekkür ederiz.
Kum zambağı (Pancratium maritimum) Nergisgiller (Amaryllidaceae) familyasına ait, kıyı kumullarında yetişen soğanlı bir bitki türüdür. Tüm Akdeniz ülkelerinde ve Karadeniz’in güney kıyılarında yetişir.
Çok yıllık, soğanlı, genişçe uzun şeritsi yapraklı, yaklaşık 40-45 cm boyunda, beyaz çiçekli, çiçeklenme zamanı Ağustos ve Ekim ayları arasındadır. Kum zambaklarının nesli tehlike altındadır. Türkiye'de bulunan zambakların nesilleri tehlike altında olması nedeniyle ülke dışına çıkarılması suçtur. Türe yönelik en önemli tehdit, kıyı bölgelerinde hızla yayılan yazlık konutlardır. Kumullar üzerinde zerafeti temsil eden beyaz görüntüsüyle hoş bir görüntü veren kum zambaklarının önemli özelliklerinden birisi de, kuraklık ve tuzluluğa dayanması, sıcakta çiçek açıyor olması ve hiç su istememesidir.
--
