Sahipleri tarafından azatlanıp doğaya bırakılan eşekler, köylü vatandaşların arazine girince Kisir Köyü muhtarlığına şikayet edilerek, eşek nezarethanesi sayılan tokatlara hapsedilmişti.
Eşeklerin bu durumunu ve geleceğini konu ederek kamuoyuyla paylaşmıştık. Eşekler o sırada bölgede film çekimi yapmak için araştırma yapan yönetmen Yüksel AKSU’nun ilgisini çekmişti.
Yüksel AKSU “Zor durumda olan ve şiddet gören eşekleri yeni filmim Entelköy Efe’köy’de rol vermek istiyorum” deyince, Kisir Köyü muhtarlığı eşekleri bir kamyona bindirip, film setine götürmüştü. Gerçekten de eşekler filmde oynadı ve filmin sembolü eşekler oldu. Hatta Yüksek AKSU ve bizim imzaladığımız bir dilekçeyle, eşek haklarını savunmak için Ankara’da TBMM’ne bir dilekçe bile verildi.
Köydeki eşekleri artist olup “Entelköy Efeköy’e Karşı” filminde oynadıktan sonra, Kisir’in eşekleri köyün yıldızı olmaya başladı.
Köylüler dağdaki bütün yüklerini çeken eşeklerin, sosyal durumlarını da incelemeye başlamışlar. Köyde çiftçilik yapan Vedat İNEGÖL “köydeki eşekler artist olunca, eşeklerin hareketlerini incelemeye başladım. Onların sadece yük aracı olmadıklarını, hisleri de olduklarını fark ettim. Çünkü benim eşek Halliş, zaman zaman ipini kırıp kayboluyordu. Bir gün tesadüf oldu yine bağladığım yerden ipini kırmış gidiyordu. Takip ettim. Komşu köyde bir eşeğin yanındaydı. Sonra düşündüm ki, insanlar aşık oluyor da eşekler niye aşık olmasın. Benim Halliş komşu köyün eşeği Cazibe’ye aşık olmuş, ikide bir ipini kırıp oraya kaçıyordu. İp dayandıramadım, kerataya…” dedi.
Halliş’le komşu köyün eşeği Cazibe arasındaki aşk, mutlu sonla bitmiş. Eşek sıpası diğer köyün maskotu durumunda şimdi.
Köyünün etrafının yüksek dağlarla çevrili olması nedeniyle tüm zeytinlerin eşekler tarafından çekildiğini ve köylülerinin eşeklerine sahip çıktıklarını belirten Baki SUNA “ zeytin bitiminde başka yerlerden bırakılan ve şiddet gören eşekler, vadide kurulduğu ve düz olduğu için bizim köye geliyorlar. Ben de başkasının arazisine zarar vermesin diye tokada koyuyorum. Ama bundan sonra da sorunlar başlıyor işte...”
Kisir Köyü’nün girişimci muhtarı Baki SUNA’yla eşeklerle ilgili bir proje konusunda anlaştık.
Köy muhtarlığının arazilerinden bir bölümünü eşekler için ayırabileceğini ve onlarında canlı olduğunu ve en iyi şartlarda bakılmasını istediğini söyledi.
“Eşekler Onurlu Yaşasın” isimli projede, bir sponsor arayışına gidilecek. Bölgede bu tür bırakılan ve şiddet gören eşekler için, Türkiye’de ilk olduğunu tahmin ettiğimiz “Eşek Misafirhanesi” düzenlenecek. Bu tür olaylarla karşılaşan eşeklerin uygun beslenme ve bakımevine kavuşması sağlanacak. Eşek misafirhanesi açık ve yarı kapalı bir şekilde düzenlenecek. Yazın güneşten, kışın soğuktan korunmaları sağlanacak ve su yem gibi ihtiyaçları düzenli bir şekilde giderilip, anlaşmalı veterinerlerle sağlık kontrolleri yapılacak.
Köyün hemen üstünde bulunan ve kilometrelerce uzaktan görülen “Kulaklı Kaya”nın zeminine eşek sembolü çizilecek.
Kış aylarında dağın tüm zeytinini çeken eşekler, istenilirse eşek sahibi tarafından bir daha ki ürün zamanına kadar eşek misafirhanesine bedeli karşılığında bırakılabilecek.
Eşek misafirhanesinin bir bölümünde eşeklerin biyolojisi ve Antik Dönem’den günümüze hikayeleri resmedilecek. Eşeklerle ilgili halk arasında geçen ünlü sözler, filozofların ve Nasrettin Hoca’nın hikayeleri yazılacak.
“Eşekler Onurlu Yaşasın” projesi kapsamında, belki de Türkiye’de ilk olarak düzenlenecek bir “Eşek Festivali” yapılacak. Festivale çevre köylerin eşekleri de davet edilecek. En güzel gözlü eşek ve eşek koşma yarışlarının yapılacağı festivalde, gelen konukların çocuklarına eşek safariler yaptırılacak. Bölgenin iyi nalbantları ve semercileri çağrılarak, özellikle çocuklara bu mesleklerin festivalde tanıtılması sağlanacak. Festivale gelen konuklara Kisir Köyü’nün kadınları tarafından yapılan yöreye özgü yemekler dağıtılacak. Köyde üretilen ürünler stantlarda satışa sunulacak.
Festivale Kisir Köyü’nün eşeklerini artist yapan ve haklarını savunmak için TBMM’ne dilekçe veren “Entelköy Efeköy’e Karşı” filminin yönetmeni Yüksel AKSU, yapımcıları Galatafilm’den Muharrem GÜLMEZ, Taha ALTAYLI ve filmin oyuncu kadrosu davet edilecek.
Yapılan bu projeyle eşek ırkının sayılarının çoğaltılması, devlet kurumları tarafından eşeklere bir statü verilerek birer küpe takılması, isminin hakaret olarak kullanılan sözcüklerden çıkarılması ve insanca davranışlarla yaşanabilir bir ortamda ömürlerini onurlu bir şekilde sürdürmelerinin sağlanması hedeflenmektedir.
Türkiye’de belki de ilk kez yapılacak bu uygulamanın, diğer bölgelere de örnek teşkil etmesinin yolunun açılması sağlanmaya çalışılacaktır.
