Arkeologların araştırmalarında M.Ö. 4000 yıllarında ilk kez Mısırlılar tarafından evcilleştirilen eşekler, doğadaki en güzel gözlü hayvanlardan birisidir. Adına birçok hikaye anlatılan ve toplumumuzun “eşeklik bende kalsın”, “eşek şakası”, “eşek traşı”, “eşek sıpası”, “eşek sudan gelinceye kadar”, “eşekoğlu eşek” gibi birçok deyimin konuşulduğu kırsal kesimin en önemli hayvanlarından birisidir eşekler.
Boyu yere yakın olduğundan mıdır bilinmez ama çocukların en çok binmek istedikleri hayvandır eşekler.
Gözlerinin ölü noktası çok küçük olduğundan yere çok sağlam ve dengeli bastığı için, patikalarda yük taşımada kullanılır eşekler. Hatta tehlikeli keçiyollarından geçerken ardından gelen köylüler eşeği takip ederler. Eşek o kadar akıllıdır ki, gittiği bir yolu hiç unutmaz ve o yoldan şaşmaz. Bu yüzden insanlar, deve veya katır kervanlarının önüne daha önce bu yoldan gitmiş bir eşeği kılavuz olarak koyarlarmış.
Beşparmak Dağları’nın vahşi ve engebeli coğrafyasında yol olmadığından, bölgenin en önemli ürünü olan zeytinler toplandıktan sonra çuvallara doldurularak eşeklerle düze indirilir. O nedenle zeytin zamanlarının en çok aranan hayvanıdır eşekler.
Zeytin mevsimi bittiğinde birçok eşek sahipleri tarafından, yaşlandığı ya da bakımı masraflı olduğundan azad edilmektedir. Sahip çıkılmayan eşekler başıboş gezdiğinden köylülerin arazilerine girip zarar vermesin diye, çiftçi mallarını koruma kanununa göre, muhtarlıklar tarafından yakalanarak köy içinde oluşturulan tokatlara konulmaktadır. 
Sahipleri eşeklerini almaya gelmediğinden, eşeklerin bakım sorunları çıkmakta, bu konuda bütçesi olmayan muhtarlar da sıkıntıya düşmektedirler.
Bu tür sorunun yaşandığı köylerden birisi de Bağarası'na bağlı Kisir Köyü. Kisir köyü muhtarı Baki SUNA derneğimiz EKODOSD’u arayarak bu konuda yardım istedi.
Biz de geçtiğimiz yıldan bu yana bölgede araştırmalar yürüten “Dondurmam Gaymak” filminin ünlü yönetmeni Yüksel AKSU’yu aradık.
Bafa’nın Pınarcık köyü’nde yeni filmi “Entelköy, Efeköy” filminin çekimlerine başlayan Yüksel AKSU’ya, geçtiğimiz yıl “ yeni filmimde bu eşeklere rol vermek istiyorum” sözünü hatırlattık. Yüksel AKSU Kisir’in eşeklerine sahip çıktı. Eşekler bir araçla Kisir köyü muhtarı Baki SUNA tarafından Pınarcık Köyü’ne getirildi. Artist eşek oldukları için süslendiler.
Kisir’in eşekleri yıllarca yük çektiler, sonra azad edildiler, tokada hapsedildiler. Şans yüzlerine güldü. Ünlü yönetmen Yüksel AKSU tarafından oyuncu kadrosuna alındılar. Bugün yapılan basın toplantısında eşeklere rol verileceğini açıkladı.
Filmin başrol oyuncusu Ayşe BOSSE’yle birlikte artist eşeklerden birisiyle poz veren Yüksel AKSU “ Menderes Havzası Dünyanın en önemli beşiklerinden biridir. Batı Anadolu ve Ege Dünya Uygarlığının temelidir, Dünya felsefecileri, matematikçileri, edebiyatçıları, bu coğrafyadan çıkmıştır.
Bu coğrafyanın kültürüne, tarihsel mirasına, eşsiz güzellikteki doğasına sahip çıkmak, aydın, yönetici, halk herkesin sorumluluğudur. Eşeklerde bu güzelliklerin içinde yer alan önemli canlılardır. Onlara da sahip çıkmamız gerekir.” Dedi.
Yönetmen Yüksel AKSU, duyarlılığını Entelköy filminin sembolünü eşek figürünü yaptırarak bu canlılara olan sevgisini göstermiştir.
Kisir’in eşekleri artık çok mutlu. Darısı diğer eşeklerin başına diyoruz ancak her eşek, artist eşekler kadar şanslı değil. Dağlardaki eşeklerin bu sorunları devam edecek. Bütün dağın yükünü aylarca çeken bu çilekeş hayvanlar, işleri bitince atılmamalıdır. Bu hayvanları atanlar hakkında gerekli yaptırımlar uygulamalı, sığırlarda olduğu gibi kulaklarına kime ait olduklarını belirten çipler takılmalıdır. İlgili kurumlar, bu tür hayvanlar için köpek barınma evleri gibi, bakımevleri ve rehabilitasyon merkezleri kurarak bu sorunların çözülmesine katkı yapmalıdır.
.Egenin kültürünü, tarihini, doğasını yapmış olduğu filmlerde yansıtan, bölgenin tanıtılmasına ve özellikle yeni filmiyle doğa ve çevre bilincinin oluşmasına da büyük katkı yapacak olan yönetmen Yüksel AKSU’ya, EKODOSD olarak bir teşekkür plaketi sunduk.
