Aşağı Büyük Menderes Havzası’nda Söke’ye bağlı Sarıkemer’de iki mahalleyi bölen menderes üzerindeki tarihi Taşköprü’nün sorunlarına bir türlü çözüm bulunamıyor.Karayolları Genel Müdürlüğü’nün bakım ve sorumluluğundaki Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu’nun kararı ile 1982 yılında tescili yapılan Sarıkemer Taşköprü’de, yukarı havzadan yağmur sularıyla birlikte gelen çöpler, katı atıklar, çalı ve ağaç kütükleri, köprünün kemerlerini tıkayıp çevre sorunu yaratarak tarihi köprüye de zarar vermektedir.
Mart ayında olmamıza rağmen iklim değişikliğinin etkisiyle meydana gelen kuraklık ve yağışsız geçen günler sonucunda Mendereste su kalmadı. Geçtiğimiz hafta Menderesin kirli sularının içinde oksijensizlikten su yüzeyine çıkarak hava almaya çalışan balıklar da susuzluktan öldü. Mendereste su kalmayınca köprüde biriken çöpler nehrin zeminine çöktü. Kıyı kesimindeki toprak zemin aşağıya kayınca, uzun süredir toprak altında bulunan kemer yapısı ortaya çıktı. Kemer yapısının ortasında mermer ve üzeri motifli bir kilit taşı görüldü.
Bizans mimari plastiği olarak düşünülen kilit taşının köprüde devşirme olarak mı kullanıldığı yoksa köprünün tarihinin Bizans’a kadar mı uzandığı merak konusu oldu. Bu konu köprü üzerinde uzmanların yapacağı araştırmadan sonra kesinlik kazanacaktır. Motifli taşın olduğu kemer ve diğer kemerlerin çoğu şu anda tıkalı durumdadır. Nehir içinde su olmadığından DSİ’nin kepçeleri ve diğer araçlarıyla köprünün kemerlerini tıkayan atıklar ve ağaç kütüklerinin temizlenmesi daha kolay olacaktır.
Tescilli olan köprüdeki atıkların ve ağaç kütüklerinin temizlenmesi için 5 yıl süreyle izin verildiğine dair Aydın Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun kararı bulunmasına rağmen, zaman zaman yüzeysel bir temizlik yapılsa da bu yeterli olmamakta ve köprüdeki sorunlar devam etmektedir. Taşköprü’nün kuzey tarafındaki kemer taşları, atıkların baskısıyla yerinden sökülerek nehrin balçık çamurlarına karıştığı görülmektedir.
Eğer buradaki atıklar temizlenmez ve gerekli iyileştirmeler yapılmazsa hem tarihi bir köprü yıkılmış olacak hem de vatandaşlar köprüden geçemeyecektir.
Öncelikle biriken çöpler ve ağaç kütükleri acilen yerinden alınarak temizlenmeli ve sular geldiğinde de tekrar gelecek çöpleri ve diğer atıkları tutacak yüzer bariyer sistemi bu alana takılmalıdır.
Eğer bunlar yapılmazsa her geçen yıl atıkların baskısıyla köprünün taşları sökülecek ve zamanla tarihi köprü yıkılacaktır.
İlgili kurumların işbirliği yaparak tarihi köprünün yıkılmaya başlayan yerlerinde iyileştirme yapmaları, çöp ve atık sorunlarına bir çözüm yolu geliştirmeleri gerekmektedir.
EKODOSD/KUŞADASI