Adını kuşlardan alan Kuşadası’na zaman zaman nesli tehlike altında bulunan Tepeli Pelikan gibi ender türler de gelmektedir.
Son 30 yılda meydana gelen yapılaşmalar, ağaç kıyımları, derelerin tahribatı kuş sayılarının azalmasına yol açmıştır.
Kuşadası’nda kendini bugüne kadar koruyabilmiş, ağaçlar, kargılar ve küçük sulak alanlarda hala o kadar çok kuş var ki, günlük uğraşların, yapılaşmaların, yoğun trafiğin içinde biz onları fark edemiyoruz.
Kuşadası mezarlığının yanından geçen duyarlı bir vatandaş mezarların yanında üzgün duran bir kuşu görüp alır. Yakındaki kuşyemi satan Erkan TAŞDEMİR’e verir.
EKODOSD’u arayan Erkan TAŞDEMİR uçamayan bir kuş olduğunu ve almamızı söyledi.
Bulunan kuşun, yaşam alanı özellikle tatlı su kenarları olan Küçük Balaban kuşu olduğunu gördük. Yaptığımız kontrolde sağ kanadında küçük bir yara tespit ettiğimiz Küçük Balabanı tedavi ettik.
Bakımı ve beslenmesini yapabileceği küçük bir sulak alan oluşturduk. İyileştikten sonra tekrar yaşam alanı olan sazlık bir sulak alana bırakacağız.
Yaşam alanı olmamasına rağmen birçok kuş türü göç sırasında Kuşadası’na uğramaktadır. Önemli olan bu kuşların konaklayabileceği yeşili, ağacı, sulak yerleri koruyabilmektir. Eğer bunlar varsa kuşlar her zaman gelecektir. EKODOSD olarak Kuşadası’nda yaşayan kuş türleri ve göç zamanı konaklayan kuşlarla ilgili bir envanter çalışması yürütmekteyiz.
Ünlü halk ozanı Karacaoğlan etkileyici bakışları olduğu için güzellerin bakışını Küçük Balabana benzeterek bir şiirinde şöyle anlatmış;
“elif'in uğru nakışlı
yavru balaban bakışlı
yayla çiçeği kokuşlu
kokar elif elif diye”
Ne yazık ki kuşlara ve onların yaşam alanlarına gereken önemi göstermiyoruz. Sadece şiirlerde, şarkılarda, türkülerde seviyoruz. Aslında onlar ekosistemin çok önemli parçaları. Kuşların olduğu yerde doğa vardır, temiz su vardır. Kuşadası’nın kuşlarını korumak için, öncelikle kalabilen ağacına, yeşiline, derelerine sahip çıkmamız gerekir.
Küçük balaban (Ixobrychus minutus )
Dünyadaki en küçük balıkçılların biridir. Saz yataklarında gizlenebildikleri için zor görülürler. Böcek, balık ve kurbağalarla beslenirler. Sazlık ve çalılıklarda yuvalanır.
Yoğun bitki örtüsü bulunan bataklıklarda ve tatlı su kenarlarında yaşar. Göl kıyılarındaki sazlık örtülerde ve nehir kıvrımlarında, sazlıklarda yaşar. Bir tehlike anında sazların arasından usulca uzaklaşmaya bakar, bu arada dikey sapları ayaklarıyla kavrar ve usta bir akrobat gibi sallanarak sazdan saza geçer.