Bölgemiz kıyılarında Pamucak sahilinden başlayarak Didim’e kadar uzanan kilometrelerce kumullarımız vardır.
Bu kumulların hemen hepsinin arkasında binlerce ikinci konutlar yükselmektedir. Onbinlerce insan yaz aylarında tatillerini bu konutlarda geçirmekte ve hemen önlerindeki denizden yararlanmaktadır.
Bazen kumsallarda adım atacak yer bulunmaz. Buralara gelen hemen herkesin ortak isteği, temizlenmiş kumullarda güneşlenmektir.




Bu kumullarda ikinci konut furyasının başlamadığı yıllarda önemli bir bitki türü yaşamaktaydı. Kumullar üzerinde zerafeti temsil eden beyaz görüntüsüyle hoş bir görüntü veren bu bitki, nesli tehlike altında olan Kum zambaklarıdır. Son 30 yıl içerisinde bölgemiz kumullarındaki kum zambakları bitme noktasına gelmiştir.



Yaptığımız araştırmalarda, bölgemizde 2 küçük alanda kum zambaklarının yaşamaya çalıştıklarını tespit ettik.



Bölgemiz kumullarında kalabilen kum zambakları, Dilek Yarımadası-Büyük Menderes Deltası Milli Parkı Dipburun Koyu’nda ve Pamucak sahilinin küçük bir bölümünde yaşamaya çalışmaktadır.
Biyoçeşitlilik açısından önemli bir bitki türü olan kum zambakları soğanlı bir bitki olup, tıbbi amaçlarla da kullanılmaktadır.




Özellikle Pamucak sahilindeki kumullarda çok az kalan kum zambaklarının geleceği tehlike altındadır. Kum zambaklarına, soğanlarının toplanması, kumullardaki otlara ilaç atılması, insanların sökerek evlerine dikmek amacıyla götürmesi ve plajda olması nedeniyle ayakla çiğnenmesi gibi tehditler oluşmaktadır.



Kum zambaklarının etrafını saran deve dikenleri bir koruma kalkanı oluştursa da, yarın birileri tarafından bu dikenlerin kesilmesi her an muhtemeldir. Selçuk Belediyesi bölgede dikmiş olduğu ılgın, zakkum ve iğdelere göstermiş olduğu duyarlılığı, kum zambaklarının korunması yönünde de göstereceğine inanıyoruz.
Bu harika bitkiler yüzlerce yıldır buradaki kumullarda yaşamaktadır. Birçok alanda insan eliyle tamamen yok oldular. Parmakla sayılacak kadar azalan bu bitkileri korumak ve yaşatmak zorundayız. Bitkiyi yok eden insan olduğu gibi, yaşatacak olan da insandır. Koskoca Pamucak sahilinde 1 dönüm gibi küçücük bir alanda yetişen kum zambaklarına, mutlaka koruma alanı oluşturulması ve kumulların da koruyarak kullanılması gerekmektedir. Bu konuda bitki türünün ne kadar önemli olduğu, bilgilendirme panolarıyla insanlara anlatılmalıdır.



Kum zambağı (Pancratium maritimum) Nergisgiller (Amaryllidaceae) familyasına ait, kıyı kumullarında yetişen soğanlı bir bitki türüdür. Tüm Akdeniz ülkelerinde ve Karadenizin güney kıyılarında yetişir.
Çok yıllık, soğanlı, genişçe uzun şeritsi yapraklı, yaklaşık 40-45 cm boyunda, beyaz çiçekli, çiçeklenme zamanı Ağustos ve Ekim ayları arasındadır.



Tüm Akdeniz ülkelerinde ve Karadenizin güney kıyılarında yetişir. Kum zambaklarının nesli tehlike altındadır. Türkiye'de bulunan zambakların nesilleri tehlike altında olması nedeniyle ülke dışına çıkarılması suçtur. Türe yönelik en önemli tehdit, kıyı bölgelerinde hızla yayılan yazlık konutlardır.