Yaz göçmeni olan leylekler kışı geçirdikleri bölgeden ülkemize Mart ayında gelerek üremelerini gerçekleştirdiler.Havzadaki tüm yuvalarda yavruların yumurtalardan çıkarak hızla büyüdükleri görüldü.2009 yılından bu yana düzenli olarak Aydın ilinin batı bölümünde kalan Aşağı Büyük Menderes Havzası’nda yuvalara gelen leylekleri saymaktayız.

2009’da 224, 2010’da 178, 2011’de 172, 2012’de 176, 2013’te 196, 2014’te 184, 2015’te 304 (Germencik-Koçarlı-İncirliova köyleri dahil edildi), 2016’da 278, 2017’de 262 ve 2018’de 260 adet ( Karpuzlu köyleri dahil edildi) leyleğin geldiği tespit edildi. Her yıl diğer ilçelerdeki yuvaları da dahil ettiğimiz sayımlarda, bu yıl da Karpuzlu bölgesindeki köyleri ilave ettik. Önümüzdeki yılda Aydın’ın doğu bölgesindeki yuvaları dahil ederek, Aydın ilinin tüm leylek yuvalarının tespitini gerçekleştireceğiz.

Yapılan halkalama çalışmalarının sonuçları da her yıl artarak alınmaya başladı. Her yıl olduğu gibi, Haziran ayı içinde ABM Havzası’nda ki leylek yavrularına Ege Üniversitesi Biyoloji Bölümü’yle birlikte halkalama çalışmaları sürdürülecektir.

Önceki yıllara göre, her yıl ilave edilen yuva alanları olmasına rağmen sayılarda düşüş olduğu görüldü. Bunun nedeninin sulak alanların her yıl giderek daha da azalması, zirai ilaçların çoğalması olduğunu gözlemliyoruz. 

Leyleklerin ve diğer su kuşlarının temel beslenme alanı olan sulak alanların azalması, gereken önemin gösterilmemesi ve zirai ilaç kullanımının artması bölgedeki doğal dengeyi olumsuz etkilemektedir. Bir leylek ailesi, bir üreme döneminde binlerce böcek, çekirge, yüzlerce kurbağa, balık, fare, sıçan, yılan, danaburnu ve benzeri tarım zararlısı olarak kabul gören sayısız canlı türü ile beslenmektedir. 

 

Tarımla uğraşan yöre insanları çiftlerini sürerken traktörlerinin arkasında leylekler gezinir. Toprağın kazılmasıyla birlikte tarım zararlıları meydana çıkar ve leyleklerde bunları yer. Zirai ilaç kullanımının azalmasına yol açarlar ve doğal dengeye katkıları olur.

Eskiye göre köylüler birlikte yaşadıkları leyleklere karşı daha da hassasiyet göstermektedir. 

Bunun nedeni de 2010 yılından bu yana, EGE Üniversitesi işbirliğiyle yapılan halkalama çalışmaları ve leyleklerin yuva yaptığı direklere AYDEM tarafından yapay yuva platformlarının takılmasıdır.

 

Yapılan çalışmalar köylerde farkındalık yaratarak, leyleklere olan ilgiyi daha da arttırmıştır. 7’den 70’e köylerdeki herkes leyleklerin gelişinden göç mevsimine kadar takip ediyor ve kuşların başına gelen her olayda hemen haber ulaştırmaktadır. Bu yıl köylerde değiştirilen elektrik direklerine yapay platform takılması için hemen tüm köylerden talepler gelmiştir.

Özellikle küçük çocukları olan aileler, leylek yavrularının en sevimli olduğu bu dönemde çocuklarını leylek köylerine götürerek, ebeveynlerin yavruları besleyişlerini, yavruların annelerinin gagasından besin alma çabalarını, aralarında meydana gelen rekabeti, gagalarını takırdatmalarını, yavrularını güneşten nasıl koruduklarını gösterebilirler. Aydın Büyükşehir Belediyesi’nden de, havzanın doğusunda Koçarlı’ya bağlı Çakırbeyli de, batısında Söke’ye bağlı Avşar köylerinde, gelen ailelere ve ziyaretçilere bilgi sunacak birer leylek evi açarak doğal hayata ve yerel turizme katkı yapmasını talep ediyoruz.