Söke’ye bağlı Gölbent köyünde oturan yönetim kurulu üyemiz çiftçi Abdullah Kavak tarafından yapılan izlemelerde, köyündeki bir leylek yuvasındaki 3 yavrudan birinin uçamadığını ve ayağa kalkamadığını tespit ederek bizi aradı.

Söke ADM Elektrik Dağıtım Şirketi İşletme şefi Şeref Aldoğan’a arayarak BOM yardımı istedik.

ADM’ye ait BOM’la yuvaya çıktık.  Uçması gereken yavrunun ayağa kalkamadığını gördük. Çöplükten farkı olmayan yuvanın plastik saman ipleriyle dolu olduğunu tespit ettik. Muhtemelen leylek küçükken plastik ipler her iki ayağına dolanmış. Yavru büyüdükçe hareketlenerek yer değiştirdiğinden, plastik ipler onunla birlikte dönerek her iki ayağı kuşaklamış. Daha ince olan ipler ayağını sıkarak kopmasına neden olmuş. Yavrunun ayaklarına dolanan ipleri temizleyip, ilk yardım tedavisini uyguladık.

Temizlediğimiz leylek yuvasından çoğunlukla plastik saman ipleri, gübre çuvallarına ait parçalar, naylon poşetler, elbise parçaları, eldiven, maske, plastik saplı bıçak gibi atık malzemeler çıktı.

Leylekler henüz çevre kirliliğinin bu kadar fazla olmadığı, çevreye atık malzemelerin atılmadığı geçmiş dönemlerde, yavruların altına yumuşak olması için genellikle saman ve otlardan oluşan doğal malzeme getiriyorlardı. Ancak doğaya atılan kütlesel olarak daha büyük boyutta olan plastik atıklar, leyleklerin dikkatini çekiyor ve taşıması daha kolay olduğundan yavrularının rahat etmesi için atıkları yuvaya getiriyor. Ancak bu durum yavrular için bazen bir uzvunun yok olmasına bazen de ölümüne yol açıyor.

Ne yazık ki bu tür olaylar her yıl leylek yuvalarında yaşanıyor. Yuvalarda yaşanan bu hazin dramları sadece yavrunun ebeveynleri ve kardeşleri görebiliyor. Birçok leylek yavrusu daha küçükken bu tür durumlarda besinsizlikten ya da boynuna geçen iplerin boğması sonucu yaşamını kaybediyor, bazen de Gölbent’te olduğu gibi dikkatli gözler tarafından fark ediliyor.

 

Ayağını kaybeden leyleği ve üyemiz Leyla K. Sonnerup tarafından yolda bulunarak getirilen Martıyı Aydın Doğa Koruma ve Milli Parklar İl Şube Müdürlüğü’nden Erdinç Kutsal’a teslim ettik. Tedavi edilmek üzere DKMP tarafından ADÜ Veterinerlik Fakültesine götürülecek.

Leyleklerin davranışlarını değiştirebilmemiz için, önce kendi davranışlarımızı değiştirerek doğaya çöp atmamalı, çevreyi kirletmemeliyiz. Özellikle çiftçilik ve hayvancılık yapanlar doğada gördükleri plastik saman iplerini toplayarak çöp konteynırlarına atmalıdır. Bazı çiftçilerin buldukları plastik saman iplerini doğadan toplayarak traktörlerinin önüne asıp evlerine geldiklerinde çöpe attıkları bilinmektedir. Bu uygulamanın yaygınlaştırılması birçok canlının korunmasını sağlayacaktır. Doğaya bırakılan atıkların gerek karasal ortamda gerekse denizlerde birçok canlının ölmesine yol açtığını unutulmamalıdır.

 

EKODOSD/KUŞADASI