Hayvancılıkla uğraşan çiftçiler çok iyi bilirler. Geçmiş yıllarda samanlar ince tellerle balya haline getirilirdi. Zamanla tellerin oksitlenmesi, balyanın açış zorluğu ve tellerin bazen saman içinde unutularak hayvanların bilmeden teli de yemesi gibi sorunlar nedeniyle farklı bir sisteme geçilmişti.Yeni saman balyaların da güneşe daha dayanıklı olması, balyayı açmada kolaylık nedeniyle plastik siyah ipler kullanılmaya başlandı.
Hayvancılıkla uğraşanlar yoğun çalışma şartları sırasında, balyadan kestikleri siyah saman iplerini toplayarak bir çuvala değil de, çevreye atıyorlarsa sorun burada başlıyor.Çevre kirliliğinin daha az yaşandığı geçmiş yıllarda, çalıların yumurtadan çıkacak yavrulara zarar vermesini önlemek için, yuvanın altına ot, saman gibi daha yumuşak malzeme taşıyan leylekler, ne yazık ki doğaya atılmış ne kadar malzeme varsa hepsini yuvaya taşıyarak yavrularının altına koymaktadır.Yuvaya getirilen malzemelerin %50’sini saman balyalarında kullanılan siyah ipler oluşturmaktadır.
Yumurtadan çıkan yavrular büyüdükçe, yuva içinde daha hareketli hale gelmekte ve yer değiştirmelerde ayaklarına ya da boyunlarına takılan ipler nedeniyle tehlike başlamaktadır.İpler boyunlarına takılmışsa kesin ölüm meydana gelmekte, ayaklarına takılmışsa, yavru döndükçe ipler sıkarak kangren oluşmakta ve ayak kopmaktadır.
Tüm bu sorunları giderecek ve leyleklerin ölmesini ya da sakat kalmasını önleyecek çok kolay bir şey var. Balyalardan kesilen siyah saman ipleri toplanarak bir çuvala konulacak ve doğaya atılmayacak. Çevreye atılmış siyah saman iplerini görenler toplarsa, en azından bir leyleğin hayatını kurtarmış olacağını bilmelerinde yarar var.
Söke’nin leylek dostu köylerinden Avşar muhtarı Erdoğan Bakan, köylülerin gözlem yaptıkları bir yuvada yavrulardan birinde sorun yaşandığını bildirdi.Avşar’a giderek yuvayı kontrol edip, yavrulardan birinin ayağa kalkamadığını tespit ettik. Geçmiş tecrübelerimize dayanarak yavrunun ayağına siyah saman iplerinin dolandığını düşündük. Bu konuda işbirliği yaptığımız Söke ADM Elektrik Dağıtım Şirketi’ni arayarak teknik destek istedik. Yuvanın bulunduğu direk yol üzerinde olmadığından, merdiven sistemiyle yukarı çıkılarak yavru aşağıya indirildi.
Yaptığımız kontrollerde siyah saman iplerine dolanan ayağın koptuğunu ve kangren oluştuğunu gördük. İlk yardım tedavisini uygulayarak yavruyu Kuşadası’na getirip besledik ve DKMP Aydın Şube Müdürlüğü’nü aradık.
Aydın’dan gelen DKMP Aydın Şube Müdür Yardımcısı Egemen İşcan’a yavruyu teslim ettik. Sakat yavru ADÜ Veterinerlik Fakültesine götürülerek, tedavi edilip protez ayak takılması için bir çalışma başlatılacak.Siz de doğada siyah saman ipleri görürseniz; bu iplerin bir leyleğin hayatına mal olacağını ya da onu sakat bırakarak kardeşleriyle birlikte Afrika’ya göç etmesini engelleyeceğini düşünerek, lütfen onları toplayınız.Çevreye çöp atılmasın, leylek yuvaları temiz kalsın.
Bu konuda duyarlılık gösteren DKMP Aydın Şube Müdürlüğü’ne, Avşar Muhtarı Erdoğan Bakan’a, Söke ADM Elektrik Dağıtım Şirketi’ne ve Avşar’lı vatandaşlara teşekkür ederiz.