Birleşmiş Milletler GEF Küçük Destek Programı (SGP)’nin desteklediği “Kuşadası’nda makiliklerin ve yaban hayatın korunması için; köylerde ekoturizm kapasitesinin yaygınlaşması projesi” kapsamında, EKODOSD tarafından 2 gün Ekoturizm eğitim toplantıları gerçekleştirildi.İlk gün EKODOSD derneğinde, Kamu Kurumları ve STK temsilcilerinin katıldığı eğitim toplantıları, ikinci gün yerel halkın katıldığı Kirazlı ve Yaylaköy’de devam edildi.

Kuşadası ilçesi kıyılarında yoğunlaşan kitle turizminin, kırsal alandaki köylere ve doğal alanlara yayılıp, doğal değerlerin ve kırsal dokunun korunması, sürdürülebilir kullanımının sağlanması ve koruma-kullanma dengesinin sağlanarak ekoturizm kapasitesinin artırılmasını hedefleyen projenin Ekoturizm eğitimi Doç. Dr. H. Kutay AYTUĞ tarafından verildi.Toplantılarda Ekoturizm eğitiminin yanı sıra Kuşadası ve çevresinde paydaşlarla yapılan analiz çalışmasının bulguları paylaşıldı.

Doç. Dr. H. Kutay AYTUĞ “Türkiye’nin önemli turizm merkezlerinden biri olan Kuşadası bugün kitle turizmi ile öne çıkan bir destinasyon görünümündedir. Bununla birlikte sahip olduğu Milli Park ve kent merkezinden çokta uzakla olmayan köylerdeki zengin ekosistemi ile önemli bir ekoturizm merkezi olmaya adaydır. Günümüzde turizm, gelişmiş konaklama imkânları ile ilçedeki en önemli sektör olmakla birlikte tarımsal üretim hâlen yaklaşık olarak nüfusun dörtte birinin geçim kaynağı durumundadır. İlçede hâlen önemli seviyede tarımsal faaliyetin bulunması ekoturizm ve tarımsal turizm gibi alternatif turizm modellerinin geliştirilmesi açısından önemli fırsatlar barındırmaktadır.

Bu çalışmada Kuşadası ilçesinin ekoturizm analizini yaparken kavramsal çerçevenin çizilmesi için öncelikle bir yazın taraması yapılmış, akabinde bu raporun temel konusu olan Kuşadası’ndaki ekoturizm güzergâhlarının incelendiği çalışmalar ve raporlara odaklanılmış son olarak da sahada yüz yüze nitel görüşmeler yapılmıştır. Bu kapsamda görüşülenler kartopu örneklemi ile seçilmiştir. Nitel çalışmalarda görüşülenlerin verimli katılımı için güven oluşturma safhası önemlidir. Bu nedenle, Kuşadası’ndaki önemli turizm aktörleri, ekoturizmin hayata geçirilebilmesi için katkı verebilecek STK temsilcileri ve köylüler ile görüşebilmek için hâlihazırda bu aktörleri tanıyan ilgi gruplarıyla görüşme yapılmış ve güven oluşturulmuştur. Sonraki süreçte, bu aktörlerin yönlendirmeleri ve aracılıklarıyla mülki amirlerden otel işletmecilerine kadar turizm alanındaki diğer aktörlere ve köylülere erişim sağlanabilmiş ve 24 kişi ile görüşülmüştür.

Özellikle deniz, kum, güneş turizmi başta olmak üzere kültür ve kruvaziyer turizmiyle ön plana çıkan Kuşadası, ekosisteminde sürekli artan tahribata rağmen önemli bir ekoturizm merkezi olma potansiyeline sahiptir. Bugün Kuşadası ve köyleri sahip olduğu peyzajı ve ekosistemi ile botanik gezileri, doğa yürüyüşleri, bisiklet turları, fotoğraf çekimi, böcek ve hayvanları inceleme, kuş gözlemciliği, piknik, koşu vb. aktiviteler açısından ön plana çıkmaktadır.

Bugün gelinen noktada Kuşadası, iktisadi ve ekolojik yapısıyla ekoturizmin gelişmesi için ideal bir destinasyondur. Bununla birlikte her şeyden önce yerel yönetimlerin uzun vadeli olarak doğru bir şekilde rehberlik yapması ve destek vermesi ile iktisadi ve ekolojik olarak sürdürülebilir turizm faaliyetleri hayata geçirilebilir. Bu bağlamda başta ekoturizm olmak üzere tarımsal turizm ile birlikte üreticilere tarım dışı ancak tarımsal üretim ve kırsal alanlarla bağlantılı ek gelirler yaratılması önem taşımaktadır. Kuşadası Belediyesi tarafından ekoturizme yönelik beş etaptan oluşan yürüyüş ve bisiklet parkurlarının fizibiliteleri yapılıp planlanmıştır. Bu çalışma söz konusu etaplara sadık kalmakla beraber; 2019 Temmuz ayı boyunca sahada paydaşlarla yapılan görüşmeler neticesinde Kirazlı ve Yaylaköy’leri pilot uygulama olarak ele almayı ve peyderpey yapılacak yatırım ve teşviklerle ekoturizmin kısa orta vadede planlanmış tüm güzergâhlarda hayata geçirilmesini önermektedir. Ayrıca sahada paydaşlarla yapılan görüşmeler sonucunda ortaya çıkan görüş ve öneriler çerçevesinde bir GZFT/SWOT (Güçlü ve zayıf yönler, fırsatlar ve tehditler) analizi yapılmış, paydaşların önerileri ortaya konulmuştur.” Dedi.

Kuşadası’nın biyolojik çeşitliliğinin korunması ve ekoturizmin geliştirilmesini hedefleyen projenin devamında, eğitimler, plan toplantıları yapılacak ve köylü kadınlara destek olunacaktır.