Denizel biyoçeşitlilik açısından zengin türlere sahip Kuşadası Körfezi’nde, Yunuslar, Akdeniz Fokları, Caretta carettalar, Yeşil Kaplumbağalar gibi nesli tehlike altında olan nadir türler dolaşmaktadır. Bunların bazıları üreme, bazıları beslenmek için körfeze gelmektedir.Denizlerimizin önemli canlılarından yunuslardan biri dün akşam Kuştur bölgesinde kıyıya geldi. Vatandaşlar tarafından yunusun tekrar denize gönderildiği ihbarıyla, olay yerine gidilerek müdahale edildi. Yunusun üzerinde yoğun parazitlerin olduğu görüldü. Gece gözlem altında tutulan yunus sabaha karşı kıyıya ölü olarak vurdu. Kıyıdan alınan yunus, ADÜ Veterinerlik Fakültesine götürülerek, nekropsi yapıldı. Nekropsiyi yapan hocalardan Prof. Dr. Süleyman AYPAK “Yunusun yapılan organ incelemelerinde akciğer, farklı bağırsak bölümleri ve derisinde farklı türlerde parazitlere rastlanmıştır. Parazitlerin türleri yapılacak ileri tetkiklerle belirlenecek olup, dikkat çekecek düzeyde yoğun oldukları gözlenmiştir.” Dedi.

Dr. Tuğrul EPİKMEN “2.10 cm. boyundaki erkek yunusta, dış bakıda deride çeşitli sıyrıklar, ağız kenarında, yüzgeç ve kuyruk uçlarında sürtünmeye bağlı olduğu düşünülen eroziv ülseratif alanlar görüldü. Özellikle kuyruğa yakın alanlarda yoğunlaşan deriye gömülü halde parazitler(Penella?) mevcuttu. Deri altı kas doku ve testislerin her iki yanında yoğunlaşan kapsula içinde yuvarlak yumuşak yapılı parazitler (helmint?) dikkati çekti. Akciğerler konjesyoneydi ve palpasyonda nodüler odaklar dikkati çekti. Trachea ve iç kesimlerde bronş brdonşiyol lümenlerinde kıl kurtları(?) mevcuttu. Mide boştu ve bezli kısımda mukoza hemorajikti ve yer yer nodüler yapılar içeren eroziv alanlar görüldü. Bağırsak mukozaları hiperemikti ve çok sayıda parazit görüldü.” Dedi.

Bu tür olaylar insanların yoğun olduğu plajlarda meydana geldiğinde büyük bir kargaşa meydana gelmekte, aşırı duyarlılıkla vatandaşlar yunusa hemen müdahale edilmesini istemektedirler. Ancak bu tür yunus vakalarında ve yaralanmalarında, ne yazık ki bir rehabilitasyon merkezi olmadığından büyük sıkıntı çekilmektedir. Kontrol altına alınabilecek ve gerekli tedavilerinin uygulanabileceği bir havuz bile yoktur. Sık sık karşılaşılan bu durumlar için özellikle Dilek Yarımadası Büyük Menderes Deltası Milli Parkı’nda bir rehabilitasyon merkezinin oluşturulması, böyle durumlarda bu nadir canlıların hayatının kurtarılmasını sağlayacaktır.

2 gün içinde Caretta caretta türü 3 adet iribaş deniz kaplumbağası ölü olarak kıyıya vurdu. Kaplumbağalara yapılan incelemelerde dış bakılarda herhangi bir darp, kesi ve yara izine rastlanmadı.

 

İşbirliği yaptığımız Dalyan’da bulunan DEKAMER tarafından, plastik kirliliği ve denizel atıkların deniz canlılarına etkisinin araştırıldığı INDICIT Project kapsamında yapılan çalışmalarda, kaplumbağaların büyük çoğunluğunda naylon poşetler, saç tokaları, sigara paketleri, misinalar, çeşitli hazır gıda paketleri gibi birçok atık malzeme tespit edilmektedir. Bu 3 kaplumbağanın bağırsaklarında aynı atıkların çıkması muhtemeldir.

Yaz sezonunun en hareketli aylarının başladığı bugünlerde, binlerce insanın bulunduğu kıyalarımızda çevrenin temiz olması çok önemlidir. Kumsala atılan bir poşetin uçarak denize gitmesi ve bunun bir deniz kaplumbağası tarafından denizanası sanılarak yutulması halinde, bu nadir canlının ölümüne yol açacağı bilinmelidir. Kumsala atık malzeme atanları uyarmak ve denize gitmesine engel olmak, bu tür deniz canlılarının korunmasını sağlayacaktır.