Kuşadası Güzelçamlı Mahallesi Meşeli Kuyu Mevkiinde bulunan Fraxinus angustifolia cinsi Dişbudak, bölgemizde peyzajı en güzel görkemli ağaçlardan birisiydi. Anıtsallık kriteri taşıması nedeniyle, Kuşadası Belediyesi – EKODOSD işbirliğiyle danışmanımız Prof. Dr. Hüseyin Cahit Şat’la yapılan çalışmalar sonucunda 220 yaşında olduğu tespit edilmişti.
Aydın Tabiat Varlıkları Koruma Şube Müdürlüğü’ne yaptığımız müracaatla, ağacın koruma altına alınması kararlaştırıldı.
11 yıldır takip ettiğimiz ağacın başına bugüne kadar gelmeyen kalmadı.
Ağacın çevresi önce koyun ağılı olarak kullanıldı, daha sonra inşaat molozları ve evsel atıkların çöp alanı olarak kullanıldı.
Bu sorunlar giderildi, bu sefer elektrik dağıtım şirketi yoldaki direkleri değiştireceği gerekçesiyle, ağacın güney dallarının budanması gündeme geldi. Kurumla görüşülerek ağacın yanından geçen elektrik telleri yer altına alınarak bu sorun da çözüldü.
Dişbudak ağacının kuzey bölgesinde yapılan dolgu çalışmalarıyla yapılan yeni bir yolun ağacın yanından geçeceği ve ağaca büyük zarar vereceği tespit edildi. Kuşadası Belediyesi başkanı Ömer Günel’le görüşülerek projede değişiklik yapılması önerildi ve yol çalışması durduruldu. Fen İşleri Müdürlüğünce ağacın çevresi beton bariyerlerle çevrildi.
Daha sonra görgü tanıklarının ifadelerine göre; ağacın büyük kollarından birinin gece yoldan geçmekte olan bir inşaat aracı tarafından çarpıldığı ve büyük dalın dalın kırıldığı tespit edildi.
Ağacın bütün ağırlığını taşıyan diğer kolu fırtınalı bir gecede yükü taşıyamadığından o da kırılmıştı.
Her türlü olumsuzluğa karşı Dişbudak direndi ve ayakta kalmayı başardı. Kuzey dalları büyüdü ve yayılmaya başladı.
Bugün bilim danışmanımız Prof. Dr. Hüseyin Cahit Şat’la birlikte Dişbudak ağacında bir incelemede bulunduk. Daha önce ASKİ tarafından yapılacak kazı çalışmalarının ağacın köklerine zarar vereceği gerekçesiyle müdürlükle görüşülerek, projenin değişilmesi sağlanmıştı. Son olarak ağacın hemen yakınında ASKİ tarafından yeni bir kazı çalışması yapıldığı ve yapılan çalışma sonunda tüm molozların ağacın altına döküldüğü görüldü. Anıt bir ağacın yanında yapılacak her türlü faaliyet için, Tabiat Varlıklarını Koruma Şube Müdürlüğü’nden izin alınması ve molozların ağacın bulunduğu yere atılmaması gerekir.
Kuşadası Belediyesine de ağaçla ilgili iyileştirme çalışmalarının yapılması, çevresinin temizlenmesi ve başından geçen olayları görselleriyle anlatan bir bilgilendirme tabelasının dikilmesi için müracaat edeceğiz.
Dişbudak ağacının her türlü baskıya ve hoyratça davranışa inatla yaşamını sürdürdüğünü herkesin görmesi, bundan ders çıkarılması ve özellikle eğitim kurumlarından öğrencilerin gelerek geçen süreç içinde ağacın neler çektiğini ve son durumunu görmeleri ve ağaç sevgisini pekiştirmeleri için, bugüne kadar başından geçen olayların fotoğraflarla hikayesinin geçtiği bir tanıtım tabelasının dikilmesiyle ilgili talebimizi Kuşadası Belediyesi’ne sunacağız.
Onca eziyete, baskıya rağmen hala yaşamaya devam eden Dişbudak ağacını gidin yerinde görün, birer anı fotoğrafı çektirin ve kalan bölümünün korunması için destek olun.
Prof. Dr. ŞAT “ Geçmişten bu yana Dişbudak ağacının başına birçok kaza gelmiş. Son haline bakıldığında ivedilikle bir iyileştirme çalışması yapılması lazım. Ağacın etrafına yine çeşitli maddeler dökülmeye başlamış. Ağacın beslenme alanları daralmış, kısıtlanmış. Ağacın mutlak koruma alanı olan tepe çapının sınırlarının izdüşümünün etrafı temizlenerek, toprak rafine edilmeli, eşelenmek suretiyle doğal gübre verilmeli. Bakım için de ilgili Park Bahçe Müdürlüğü teknik elemanlarına gerekli bilgiyi vermek suretiyle bu ağacın bundan sonraki yaşamını ve daha iyileştirme çalışmalarının gerçekleştirilmesi için yardımcı olacağız.” Dedi.
EKODOSD/KUŞADASI