Adını Milli Parkın da bulunduğu Samson Dağları’nın antik isminden alan Rhaponticoides mykale adındaki endemik Tülüşah (Aydın Gaşağı) bitkisi sarı çiçeklerini açtı. Tülüşahlar Nisan ayında sitelerin arasında tespit ettiğimiz zeytinlik alanda açmaya başladılar.
IUCN’ in Tehlike Kategorisinde “CR” (Çok Tehlikede) olarak belirlenen Tülüşahlar, genellikle Yaylaköy’den başlayarak, denize doğru uzanan Soğucak eteklerine kadar yayılım göstermektedir.
İkiçeşmelik’te sit kapsamında olan tarihi sukemerlerinin korunması sayesinde bir miktar da kent içinde korunabilmiştir.
Çevresi tamamen siteler ve konutlarla çevrili yeni bulunan Tülüşahlar, zeytinliğin imar planlarında park alanı olarak ayrılması sonucu yok olmaktan kurtulmuşlar.
Ancak her iki alana kontrolsüz girişler olmaktadır. Havuz kıyısındaki bir Tülüşahın üstüne muhtemelen yakın bir siteden koyun yünleri ve atık malzemelerin dökülerek bitkinin bu yıl çıkmasının engellendiğini gördük.
Bitkinin koruma altına alınması için Doğa Koruma ve Milli Parklar Aydın Şube Müdürlüğü’ne müracaat ettik.
DKMP 4. Bölge Müdürlüğü tarafından; Türün antropojenik etkilerden olumsuz etkilenmemesi için gerekli koruma tedbirlerinin alınması ve tür hakkında kısa bilgi veren uyarıcı tabelalar dikilmesi ve alanda bu türün bulunduğuna dair imar plan notlarına işlenmesi için, Kuşadası Belediyesi’ne bilgilendirme yazısı gönderildi.
Tülüşah Tür Koruma Eylem Planı paydaşlarından Kuşadası Belediyesi Park ve Bahçe Müdürlüğü’nce alandaki Tülüşahlarla ilgili koruma tedbirlerinin en kısa sürede alınacağını umuyoruz.
Tülüşahların koparılması, yaşam alanlarının tahrip edilmesi ve zarar verilmesi halinde 387 bin TL. para cezası bulunmaktadır.
Bitki açısından önemli türlere sahip Kuşadası’nda tespit edilen endemik türler imar plan notlarına işletilmektedir. Ancak geçmiş yıllarda nelerin kaybedildiği bilinmemektedir. Bu nedenle proje alanlarında mutlaka ekolojik hassasiyetler dikkate alınmalıdır.
Doğa Koruma ve Milli Park Aydın Şube Müdürlüğü, Kuşadası Belediyesi, ADÜ Biyoloji Bölümü ve EKODOSD işbirliğiyle, Tülüşahların korunmasının sağlanması, izlenmesinin yapılması, yaşam alanlarında çoğalması ve yaygınlaşması için çalışmalar sürdürülecektir.
EKODOSD/KUŞADASI