Antik adı Latmos olan Beşparmak Dağları’nın Söke’ye bağlı, Yeşilköy Mahallesinde yapılması planlanan Feldispat, Kuvars ve Kuvarsit Ocağı Kapasite Artışı projesi ile ilgili olarak düzenlenen ‘ÇED Olumlu’ kararı iptal edildi.
Avukatlığını Akın YAKAN’ın yaptığı, yerelden 2 vatandaşın açtığı davada; dosyadaki bilgi ve belgeler ile bilirkişi raporunda yer alan tespit ve açıklamalar birlikte değerlendirildiğinde, Kuvars ve Kuvarsit Ocağı Kapasite Artışı projesi ile ilgili olarak; açık işletme ve pasa sahası şev stabilite analizlerinin olmaması nedeni İle ocak ve pasa sahasının planlamasının eksikler içermesi ve bu durumun risk yaratma potansiyeli olması, yapılacak açık ocak madencilik faaliyetinin toz çıkaran faaliyetlerden olması, faaliyet alanı içerisinde yapılacak çalışma ile bitki örtüsünün kaldırılacağı ve yeterli önlem alınmadığı takdirde, arazinin eğimli olması nedeniyle erozyon tehlikesi ile karşı karşıya kalınacak olması, bu durumun da çevre de toprak ve su rejimine zarar verebileceği, madencilik faaliyet alanı olarak izni talep edilen alan ve 3 km’lik çevresinde hem 3573 sayılı Zeytincilik yasası hem de 5403 sayılı Toprak Koruma Kanunu ile çelişmesi ve her iki Kanunu ilgilendiren mutlak korunması gereken dikili tarım alanlarının ve bu bağlamda zeytinlik üretim alan kullanımının olması, kesilecek ağaçların ve kaldırılacak orman örtüsü ve maki florasının orman ekosistemine olası etkilerinin göz ardı edilmesi, bitkisel toprak sıyrılması ve depolanması işleminin usulünde rüzgar ve su erozyonu riski için tedbir öngörülmemesi, Orman Yangınlarıyla Mücadelede etkin bir planlama söz konusu olmaması hususları dikkate alındığında, planlanan Feldspat, Kuvars ve Kuvarsit Ocağı Kapasite Artısı projesi ile ilgili olarak Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca düzenlenen 21.06.2023 tarihli ve 7148 sayılı “Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu” kararında hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmış ve dava konusu işlemin iptaline oy birliğiyle karar verilmiştir.
Latmos(Beşparmak) Dağları maden faaliyetleri nedeniyle yukarıda belirtilen çevresel sorunlar ve aynı zamanda açık hava müzesi niteliğindeki kültür mirasları tehdit altındadır.
Genişlemesine izin verilmeyen bölge kültür varlıkları açısından çok önemlidir. Her iki maden ocağının arasında kalan Ballık kayası mevkiinde, 8 bin yıllık kaya resimleri bulunmuş ve Aydın Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından tescilleri yapılmıştır.
Hemen yakınında Bizans Dönemi’ne ait yapılar bulunmuş ve bir kaya resmi daha bulunarak tescilleri gerçekleştirilmiştir.
İnsan toplumunun avcılık ve göçebelik döneminden yerleşik düzene geçerek hayvancılık ve tarıma geçtiği dönemin en önemli unsuru olan aile kavramının, kaya resimleri türleri içinde dünyada ilk kez Latmos da bulunduğunu, bu biçimde bugüne kadar eşine rastlanmadığını, bu bölgenin arkeolojik değerlerinin dini olgular ile doğanın birbiriyle uyumlu birleşiminden ortaya çıktığını söyleyen Alman arkeolog Dr. Anneliese Peschlow madencilik faaliyetlerine dikkat çekmişti.
Doğal çevreyle birbirlerine bağlı olan kaya resimlerinin kayalara işlenmesinin nedeni bölgedeki olağanüstü jeolojik oluşumlar ve benzersiz coğrafyadır.
Sadece kaya resimlerinin korunması, etrafının ise delik deşik edilmesi bütüncül bir koruma şekli değildir.
Tarih öncesinde yaşayan insanların hayal gücünü geliştiren ve kaya resimlerinin oluşmasına yol açan Beşparmak Dağları’nın eşsiz panoramik manzarasını bozan, geri dönülmez bir şekilde tahribat yaratan madencilik faaliyetlerine bu projede olduğu gibi izin verilmemelidir.
Yeryüzünde pek benzeri olmayan bu eşsiz dağ yok olmadan insanıyla, doğasıyla, tarihiyle, kültürüyle bütüncül olarak korunmalıdır.
EKODOSD/KUŞADASI