Çarşamba Söyleşilerinin bu haftaki konuğu İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, Osteoarkeoloji Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Vedat Onar oldu.
“Savaş Yeri Arkeolojisinde Hayvanlar” konulu bir sunum gerçekleştirildi.
Prof. Dr. Vedat ONAR “Savaş alanının en önemli biyolojik kalıntıları içerisinde yer alan kemikler ister insan olsun ister hayvan, her biri bünyesinde savaşa dair önemli bilgileri barındırmaktadır.
Savaş öncesi, savaş esnası ve savaş sonrası olmak üzere farklı kategorilerde değerlendirilse de insan ve hayvan kalıntıları olmak üzere de farklı bilimsel gruplar altında da ele alınarak önemli bilgilerin açığa çıkmasına katkıda bulunmaktadırlar.
Hayvanlar, MÖ. 3 binyılının sonlarından itibaren savaş alanlarında yerlerini almışlardır. Bunlara ait çok sayıda görsel belgeler (kabartmalar, mozaikler, mühürler vs.) bulunmakta olup hayvanların savaşta kullanımları hakkında geçmiş sahneleri yansıtmaktadır. Özellikle Atların hem askeri amaçlı binek hayvanı olarak hem de savaş arabasında kullanımı, yaygın olarak tasvir edilmiştir.
Savaşta kullanılan hayvanlar özellikle işgücü amaçlı kullanımı yanında ordunun gıda tedarikçisi olarak da kendi üzerine düşen görevleri yerine getirmektedirler. İşte bu durumda hangi tür hayvanların ordunun beslenmesinde tercih edildiği düşüncesi ancak savaş alanı veya askeri alanlardan elde edilen hayvan kalıntılarının sistematik analizi ile mümkün olabilmektedir.
Savaş alanı kalıntılarının incelenmesi, sadece hayvanların savaştaki rollerini anlamak değil insan doğasının savaştaki tutumunu da sergilemektedir. Hangi hayvanların bu çatışma içinde yer aldıkları, bunların rolleri, savaşta insan-hayvan ilişkisi ancak kalıntıların bizlere verdiği sonuçlar ile daha iyi anlaşılması mümkün olacaktır.” Dedi.
İstanbul’da Marmaray kazılarında çıkardıkları binlerce kemiği inceleyip, o dönemdeki beslenme alışkanlıkları, sosyal yaşam, insan hayvan arasındaki ilişkiler ve dönemin kültürel yapıları hakkında önemli çalışmaları bulunan Prof. Dr. Onar, aynı zamanda Türkiye’nin birçok antik kentinde ortaya çıkarılan hayvan kemikleri üzerine çalışmalar yapmaya devam etmektedir.
Kuşadası Anaia (Kadı Kalesi) kazılarında çıkarılan bir boynuz üzerinde yapmış olduğu incelemede, geçmiş dönemlerde bu bölgede Alageyiklerin yaşadığı düşünülmüştü. Doğa Koruma ve Milli Parklar tarafından Antalya’dan bir grup Alageyik Dilek Yarımadası’na getirilmiş ve bölgeye uyum sağladığı ve üredikleri görülmüştü.
Yapılan sunumdan sonra Prof. Dr. Vedat Onar’a, İstanbul Bahçeşehir Üniversitesi’nden Kadı Kalesi/Anaia Kazı Başkanı Doç. Dr. Suna Çağaptay tarafından EKODOSD’un teşekkür belgesi takdim edilmiştir.
EKODOSD/KUŞADASI