Leylek

 

LEYLEK (Ciconia ciconia)

Boyu yaklaşık 100 cm, kanat uçma tüyleri siyah, öbür tüyleri beyaz, gagası uzun ve bacakları kırmızıdır. Boyunlarını öne uzatarak oldukça yavaş uçar ve havada geniş daireler çizerek süzülür. Leylekler çatılara özellikle de bacaların tepesine yuva yaparlar. Leylek çiftleri çalı çırpı ve topraktan yaptıkları tepsi biçimindeki yuvalarını otla döşerler. Yuva her yıl yeni eklemeler yapıldığından çok büyür. Dişiler yuvaya genellikle beyaz dört yumurta bırakır. Erkek ve dişi yavrularını büyük ölçüde, yiyip kısmen sindirdikleri besinleri kusarak beslerler. Yavrular anne ve babalarını gördüklerinde gagalarını takırdatmaya başlarlar. Leylekler uzak yerlere göç eden kuşların en iyi bilinenidir. Avrupa'da ve Türkiye'de üreyen leylekler kışı Afrika'da geçirirler. Göç sırasında sıcak hava akımlarından yararlanır. Leyleklerin beslenebilecekleri çayırlık ve sulak alanların kurutularak tarıma açılması ve tarım ilaçlarının yoğun bir şekilde kullanılması, elektrik çarpmaları geniş leylek sürülerinin yok olmasına neden olmaktadır.

BÖLGEMİZDEKİ LEYLEK KÖYLERİ

Ülkemize dönüşleri başlı başına bir sevinç kaynağı olan leyleklerin bölgemizde barınmalarının nedeni, beslenmeleri için iyi ortam sağlayan sulak alanların ve pamuk tarlalarının yoğun olmasıdır.

Ekosistemin ve doğal dengenin çok önemli unsurları olan leylekleri uçarken görmenin, güzel bir haber alınacağı ve o yıl çok gezileceği inancı yaygındır. Özellikle çiftçilerimiz tarafından leyleklerin bereket anlamına geldiği bilinmektedir. Leylekler tarlalardaki zararlı böcek ve sürüngen cinslerini yiyerek hem çiftçilerin yararına bir iş yapmakta hem de doğal dengeyi sağlamaktadır.

Leylekler aradan bir yıl geçip tekrar bahar geldiğinde, binlerce kilometre yolu geri dönüp eski yuvalarını bulurlar. Leylekler deniz aşırı yolculuklara çıkmazlar. Bunun nedeni yorulduklarında dinlenecekleri bir kara parçası bulamamaktan endişe etmeleridir.

Derneğimizin yaptığı araştırmalarda Aşağı Büyük menderes Havzası köylerinde 23 yerleşim yerinde leylek yuvalarını tespit ederek, takiplerini yapmaktadır.

2010 yılında AYDEM elektrik kuruluşuyla birlikte işbirliği yaparak, köylerde riskli durumlarda bulunan yuvaların üzerine yapay platformlar dikilmiş ve tehlikeli bölgelere izolasyon yapılmıştır.

Ayrıca alana bilgilendirme panoları dikilerek, tanıtım broşürleri yaptırılmıştır.

EKODOSD, Avşar Köyü İlköğretim Okulu Müdürlüğüyle yapmış olduğumuz işbirliği sonucunda, okul öğrencilerinden oluşan gönüllü grubu leyleklerin hareketlerini sürekli izlemekte ve kayıt altına almaktadır. Taşımalı eğitim öğrencilerin de geldiği Avşar Köyü’ndeki okulda, leyleklerin korunmasına yönelik hem öğrencilere hem de velilere bilinçlendirme çalışmaları yapılmaktadır. Ayrıca kent okullarındaki çocuklar Avşar Köyü’ne getirilerek, leylekleri koruma çalışmaları anlatılmakta, leylek yuvaları ve beslenme alanları gezilmekte, köy öğrencileriyle kaynaşma sağlanmaktadır. Köy içinde ve yakınındaki doğal ve kültürel değerler de ön plana çıkarılarak, ekoturizmin geliştirilmesi düşünülmektedir.

Köy halkının buradaki eko sistemi koruyarak, yıldan yıla azalan leyleklere sahip çıkması, leylek nüfusunun artışını olumlu etkileyecek ve bu leylekleri burada görmek isteyen yerli-yabancı misafirlerin köye gelmesi sonucu yerel kalkınmaya da alternatif bir model oluşturacaktır.

Avşar köyünün ve çevresinin doğal ve kültürel değerlerinin yurt içi ve yurt dışında tanıtılabilmesi için gerekli çalışmalar yapılmaktadır. Diğer leylek köylerindeki leyleklerin hareketleri de izlenmekte, özellikle elektrik direklerindeki yuvaların üzerine yapay platform yapılması için, ilgili kurumlarla çalışmalar sürdürülmektedir.

2011 yılında Ege Üniversitesi’yle bir protokol imzalanmış ve protokol gereği Avşar, Yeşilköy, Karacahayıt ve Gölbent Köylerinde 72 yavruya halkalama yapılmıştır. 2012 yılında diğer köylerde de Ege Üniversitesiyle birlikte halkalama çalışmaları devam edecek ve leylekler izlenecektir.







2011 Yılı Leylek Kayıt ve Yuva İncelemesi için Tıklayınız

(EKODOSD)

EKOSİSTEMİ KORUMA VE DOĞA SEVENLER DERNEĞİ

KUŞADASI